Hier treft u een overzicht van de meest gestelde vragen over de duikfles / cilinder. Staat u vraag er niet tussen? We helpen u graag.
In het verleden, maar ook recent, zijn er ongelukken geweest met duikflessen. Soms loopt het goed af, maar er zijn ook dodelijke ongevallen voorgekomen. Ieder ongeluk is vaak het gevolg van een aantal omstandigheden. Een niet correct samenstel van fles en afsluiter leidt al snel tot ongelukken. Inmiddels doen er verhalen de ronde dat bepaalde typen kranen per definitie gevaarlijk zouden zijn. Dit is onjuist. Alle schroefdraden die in gebruik zijn, maken het mogelijk om een veilige duikfles in elkaar te zetten.
Hierbij moeten de volgende zaken in acht genomen worden:
- de schroefdraad van fles en kraan mogen niet versleten zijn
- de schroefdraad van fles en kraan moeten gelijk zijn aan elkaar
- bij montage moet een nieuwe O-ring worden geplaatst
- in geval van conische schroefdraden is daarnaast belangrijk:
- de juiste hoeveelheid tape
- gemonteerd met het voorgeschreven aanhaalmoment.
Wij ontvangen wel eens groepen duikers bij ons in het bedrijf. Onderdeel van zo’n bezoek is altijd een korte workshop over kranen en schroefdraden. Iedereen die deze workshop heeft meegemaakt, is ervan overtuigd om zelf niet te gaan sleutelen aan flessen en kranen. Wij kunnen dit alleen maar onderschrijven. Wij verzegelen de fles en afsluiter met een kleine sticker. Zo kan iedereen zien dat de fles en kraan vakkundig gemonteerd zijn.
Het resultaat van een gekeurde cilinder is heel simpel: een extra leeuwtje met de keuringsdatum in de fles. Voordat het echter zover is gaat er wel het een en ander aan vooraf. Allereerst worden de gegevens van de cilinder geregistreerd en opgenomen op het keurattest. Hierbij zijn zaken zoals vuldruk/testdruk en geldigheidsduur van de keuring erg belangrijk. Wanneer de inslagen niet goed af te lezen zijn wordt de verflaag verwijderd. De volgende stap is de eerste inwendige inspectie van de fles. Met een lampje of een endoscoop wordt de binnenkant van de fles geïnspecteerd op roestvorming. Als er roest in de fles zit wordt deze schoongemaakt, door deze te stralen. Nadat de cilinder roestvrij is kan de wand met het lampje of de endoscoop goed bekeken worden. We controleren voornamelijk op de aanwezigheid van z.g. putcorrosie. Bij putcorrosie zijn door roestvorming duidelijk zichtbare putten ontstaan in de wand van de cilinder. Putcorrosie is de belangrijkste oorzaak van het afkeuren van een cilinder. Wanneer er geen putcorrosie is wordt de cilinder afgeperst tot de testdruk, deze is 1,5 keer zo hoog als de normale vuldruk. Bij deze druktest wordt de cilinder gevuld met water. Dit voorkomt zware ontploffingen wanneer de cilinder bij de druktest scheurt. Na de druktest worden het nieuwe leeuwtje en de keuringsdatum ingeslagen. Tenslotte wordt de fles met warme lucht gedroogd en om te voorkomen dat het vocht al roest veroorzaakt. De finishing touch is de PSF keursticker. Zo kan ieder vulstation zien dat de cilinder goedgekeurd is, ook bij het gebruik van een flesnetje.
Nieuwe manier van inslaan: Leeuw jaar/maand R (Retest) jaar | |
Oude manier van inslaan: maand jaar Leeuw jaar | |
Afgekeurde fles: De Leeuw wordt met een kruis vernietigd |
Transportabele flessen voor ademgassen moeten iedere 5 jaar gekeurd worden. Stationair opgestelde bufferflessen krijgen een keurtermijn van 6 jaar mee. Een paar jaar geleden kregen flessen een herkeurtermijn van 10 jaar ingeslagen. Dit is al snel weer teruggedraaid naar 5 jaar. Composietflessen hebben een maximum levensduur. Hier is geen uitzondering op mogelijk.
Let op: in het buitenland gelden vaak andere termijnen. Deze zijn altijd korter dan de keurtermijnen in Nederland.
Spanje* | Jaarlijks een visuele inspectie Hydrotest om de 3 jaar |
Frankrijk* | Jaarlijks een visuele inspectie Hydrotest om de 3 jaar |
Engeland* | Visuele inspectie om de 2,5 jaar Hydrotest om de 5 jaar |
Ierland* | Jaarlijks visuele inspectie Hydrotest om de 2 jaar |
Duitsland* | Visuele inspectie om de 2,5 jaar Hydrotest om de 5 jaar |
Italië* | Eerste hydrotest na fabricatiedatum na 4 jaar, daarna iedere 2 jaar |
Hydrotest is de drukproef zoals wij die uitvoeren.
Er is voor de visuele inspectie geen standaard geregeld. Dit betekent dat er soms geen aanduiding te vinden is dat de fles geïnspecteerd is of dat er een willekeurige sticker voor gebruikt wordt.
* Controleer altijd van tevoren bij de duikschool in het land van bestemming of deze eisen niet gewijzigd zijn!
Tijdens de keuring moet de fles in een zodanige staat zijn dat deze voor de duur van de keurtermijn redelijk tegen corrosie beschermd is. Een fles die al zwaar verroest is, of een fles met scheuren in de laklaag voldoet daar niet aan. Regelmatig komen wij flessen tegen waarvan de laklaag zo beschadigd is dat maatregelen noodzakelijk zijn. Vooral onder de flesvoet komt regelmatig roest voor.
Plaatselijke beschadigingen kan je zelf goed repareren met een zinkhoudende verf of Hammerite. Zware roestvorming moet echter door te stralen worden verwijderd. Dit specialistische karweitje kan DSH voor je verzorgen.
Na het stralen krijgt de fles een nieuwe zinklaag door deze te schooperen. Bij het schooperen wordt een zinkdraad gesmolten en het vloeibare zink op de fles gespoten. Deze zinklaag geeft de beste bescherming tegen opnieuw roesten van de fles. Na het schooperen wordt de fles met een 2 compenenten laksysteem afgelakt.
Heel simpel: staand en gevuld tot 30 bar. Bij een langere opslag moeten we zoveel mogelijk voorkomen dat roestvorming gaat optreden. Een hoge flesdruk veroorzaakt snellere roestvorming, daarom kan de fles het beste bijna leeg zijn. Helemaal leeg is ook niet verstandig, hierdoor kan er vocht in de fles komen. De fles kan het beste staand bewaard worden. Mocht er toch vocht in de fles zitten dan zal de roestvorming vooral in de bodem optreden. Gelukkig is de fles hier het dikst, zodat dit niet direct kwaad kan. Denk wel aan de veiligheid, zorg ervoor dat je fles niet om kan vallen door hem goed vast te zetten aan de muur. Wanneer je vermoedt dat je vocht in je fles hebt gekregen is het verstandig deze te laten drogen. DSH doet dit graag voor je.
Nee.
Coating zou natuurlijk een goed middel zijn om het roesten van de binnenzijde te vertragen. Echter het coaten heeft als nadeel dat je mogelijke corrosie niet of veel moeilijker kunt herkennen. Hierdoor zou de conclusie kunnen zijn dat de fles nog prima in orde is terwijl je in werkelijkheid met een potentiële bom duikt. Veiligheid gaat voor alles, daarom moet de fles van binnen gewoon van kaal staal zijn.
Allereerst wordt de fles op de kop gehouden om het straalgrit en roest eruit te verwijderen. Daarna blazen we met perslucht het stof eruit. Tenslotte worden alle flessen na het stralen nogmaals inwendig geïnspecteerd.
Kritische punten bij de herkeuring zijn:
- Het niet meer leesbaar zijn van de noodzakelijke inslagen
- Beschadigingen in de schroefdraad die niet meer te herstellen zijn
- Putcorrosie
- Het niet doorstaan van de persproef
Duikflessen zijn gemaakt van Chroom-molybdeen. Dit staal is zeer sterk, maar is ook erg corrosiegevoelig. Het roestproces wordt ook nog eens versneld door de hoge druk in de fles. Het enige wat je kunt doen om roest te voorkomen is zorgen dat er geen vocht in komt. Zorg dat je de fles laat vullen door een vulstation dat goede vochtabsorbtiefilters gebruikt. Dit is in de praktijk echter moeilijk te controleren. Een regelmatige inwendige inspectie van de fles is daarom geen overbodige luxe. Bij deze inspectie wordt zonodig roest en vocht verwijderd en je krijgt vroegtijdig het signaal dat er iets mis is met de wijze waarop jouw fles in het verleden gevuld is.
Er mag best enige roest in de fles zitten, het is belangrijker dat er geen vocht in zit. In de praktijk zien wij vaak 2 soorten roest in de fles.
De eerste soort is een lichte oppervlakteroest over de gehele fles. Deze roest kan ontstaan wanneer na de keuring de fles niet snel genoeg gedroogd wordt. Deze roest hoeft doorgaans niet verwijderd te worden.
De tweede soort roest ontstaat wanneer tijdens het gebruik vocht in de fles aanwezig is. De roest is zichtbaar als puntvormige plekjes op de cilinderwand. Wanneer het roestproces verder is gegaan zijn roestvlokken op de fleswand te zien. Deze vlokken staan een goede visuele inspectie in de weg en op dat moment is reiniging noodzakelijk.
Na de reiniging is duidelijk te zien of door roestvorming putjes in de fleswand zijn ontstaan. Deze zogenaamde putcorrosie kan aanleiding zijn voor afkeur van de fles.
Wanneer een fles wordt afgekeurd is het voor ieders veiligheid van belang dat de fles niet meer gebruikt wordt. Hierom worden conform de keurrichtlijnen van Lloyd's Register Nederland BV alle keurkenmerken en de identificatie van de fles duidelijk herkenbaar vernietigd. In de praktijk komt het er op neer dat er met een beitel kruisen worden geslagen door alle keurtekens en data. Daarnaast wordt het serienummer op dezelfde wijze ongeldig gemaakt. Wij voeren bij afkeur van een fles dezelfde werkzaamheden uit als bij goedkeur. Daarnaast moeten wij als financieel onafhankelijk zijn t.o.v. het keurresultaat. Hierom moeten we dan ook het volledige bedrag voor een keuring in rekening brengen.
De in Nederland geldende richtlijnen van Lloyd's Register Nederland B.V. voor de periodieke inspectie van drukhouders meldt dat de kraan voor montage gecontroleerd moet worden op schroefdraad en werking. In de praktijk is het toezicht hierop echter onduidelijk. Wij adviseren onze klanten om de fles inclusief kraan te brengen. Wij controleren of de schroefdraad van kraan en fles bij elkaar horen en dat ze nog intact zijn. Tenslotte zorgen wij voor een vakkundige de- en montage en vervangen bovendien gratis de O-ring.
Wij adviseren om dit niet zelf te doen. De kraan is gemaakt van verchroomd messing en is eigenlijk best kwetsbaar. Om de kraan zonder beschadiging te kunnen demonteren heb je toch speciaal gereedschap nodig. Gereedschap om de fles goed vast te zetten en gereedschap om kracht op de kraan uit te oefenen zonder dat deze beschadigd.
Er zijn twee soorten schroefdraden die we in Nederland tegenkomen, rechte schroefdraden en z.g. conische schroefdraad. Het verschil is vrij makkelijk te zien:
De rechte draad is overal even breed, de kraan wordt helemaal tot het eind van de draad in de fles gedraaid. De afdichting tussen fles en kraan gebeurt met een O-ring.
Een conische schroefdraad loopt taps. De schroefdraad van de kraan wordt steeds breder. Een conische kraan wordt gemonteerd met teflontape. Dit tape zorgt voor de afdichting.
*Rechte schroefdraden:
M25x2 Deze schroefdraad vind je in nagenoeg alle flessen die op dit moment nieuw worden verkocht.
G¾ Deze schroefdraad is veel toegepast tot ongeveer 15 jaar geleden en komt regelmatig voor. Op het eerste gezicht lijkt deze draad erg op M25x2, maar zowel de breedte als de spoed is anders (de spoed is de ruimte tussen de wikkelingen).
M18x1,5 Deze draad wordt gebruikt in de z.g. composietflessen. Daarnaast is deze draad veel gebruikt bij trimvestflesjes die tot 10 jaar geleden veel gebruikt werden.
*Conische schroefdraden:
W19.8 In de volksmond bekend als klein conisch. Deze draad zie je met name veel bij de flessen die vroeger en nu door de brandweerkorpsen worden gebruikt.
W28.8 Bekend als groot conisch Deze draad is op dit moment erg zeldzaam. Heel af en toe zien we nog een oude fles met deze draad. Hoewel deze draad op zich prima is, zijn er toch al een aantal ongelukken met groot conische flessen gebeurt.
Deze ongelukken ontstaan wanneer de originele kraan wordt vervangen door een kraan met een rechte draad (G3/4). Met genoeg teflontape lijkt dit te passen, maar in werkelijkheid ontstaat er een levensgevaarlijke situatie. De kraan kan namelijk spontaan uit de fles schieten.
In de fleshals staan een groot aantal gegevens. De letters ChrMd staan voor Chroom-molybdeen, het materiaal waar onze "stalen" flessen van zijn gemaakt. In aluminiumflessen zijn vaak de letters Al aangebracht. Naast het materiaal kan je in de hals inslagen vinden van de fabrikant, serienummer en de keurdata.
Vroeger was het gewicht van een lege cilinder ongeveer gelijk aan de inhoud. Een 10 literfles woog ongeveer 10 kg enz. Kenmerk van deze cilinders is de vuldruk van 200 en een proefdruk van 300 Bar.
Op een gegeven moment zijn de bredere cilinders in de markt gekomen: de dikke 12 en de 15 liter. Deze cilinders hebben een vuldruk van 200 bar en een proefdruk van 300 bar. Bij deze cilinders gaat de vergelijking dat het gewicht in kg ongeveer even hoog is als de inhoud van de fles niet meer op. De dikke cilinders zijn zonder uitzondering zwaarder. Een 12 l kort varieert tussen 13,5 en 15,5 kg. De 15 liter tussen 15,5 en 18 kg. Sinds de cilinders binnen de EU aan de Europese norm moeten voldoen is de vuldruk 230 en de proefdruk 345 bar geworden. Het gewicht van de cilinders is hierdoor ook behoorlijk toegenomen. 12 literflessen kunnen wel 21 kg wegen en 15 literflessen 24 kg. Wanneer je veel lucht wilt meenemen met een laag gewicht is de aanschaf van composiet cilinders een optie. Een fles van 12 liter (lang) weegt dan minder dan 12 kg en je hebt een werkdruk van 300 en een proefdruk van 450 bar.